صورت‌جلسه نشست قضائی
کد نشست
۱۴۰۲-۱۰۶۲۶
برگزار شده توسط
استان تهران/ شهر رباط کریم
تاریخ برگزاری
۱۴۰۰/۱۲/۰۵
موضوع
تغییر جنسیت با «درخواست» یا «دعوی»

پرسش
تغییر جنسیت (تطبیق جنسیت) درخواست است یا دعوی؟ درصورتی‌که دعوی باشد، دادخواست به طرفیت چه شخص یا اشخاصی می‌بایست مطرح گردد؟ آیا ولی قهری یا قیم می‌تواند از سوی مولی‌علیه چنین دادخواستی را مطرح نماید؟ آیا تغییر جنسیت (تطبیق جنسیت) به تنهایی و بدون خواسته تغییر نام، قابلیت استماع دارد؟

نظر هیئت عالی
قانون‌گذار در ماده 4 قانون حمایت خانواده بین امور و دعاوی تفکیک قائل شده است؛ لکن از موارد 18 گانه ذیل آن مشخص نکرده کدام یک جزء دعاوی محسوب و کدام یک جزء امور غیرترافعی به نظر می‌رسد. اولاً؛ صرف تقاضای تغییر جنسیت با توجه به طبع آن از امور غیرترافعی بوده و دعوی محسوب نمی‌شود و لذا نیازی نیست دادستان و یا اشخاص دیگر طرف قرار گیرند. ثانیاً؛ تقاضای تغییر جنسیت از جانب ولی قهری یا قیم در موارد خاصی مانند محجوریت مولی‌علیه امکان پذیر است. ثالثاً؛ با توجه به اطلاق ماده 8 قانون مذکور تقدیم دادخواست در تقاضای تغییر جنسیت لازم است. رابعاً؛ دادخواست تغییر جنسیت با توجه به اطلاق بند 18 قانون مذکور قابل استماع است و لازم نیست منضم به تغییر نام باشد.

نظر اکثریت
تغییر جنسیت، دعوی محسوب می‌گردد و با توجه به حقوق ادعایی جامعه بایستی به طرفیت دادستان طرح گردد و با توجه به اینکه تغییرات در خصوص تغییر جنسیت معمولاً بعد از بلوغ ملاحظه می‌گردد از این لحاظ، امکان طرح چنین دعوایی از طرف ولی قهری یا قیم وجود ندارد و دعوی تغییر جنسیت ملازمه‌ای با تغییر نام ندارد.

نظر اقلیت
تغییر جنسیت با توجه به عدم ارکان ادعا و دعوی صرفاً درخواست محسوب می‌گردد که نیازی به طرح آن به طرفیت دادستان نمی‌باشد و گرچه چنین درخواستی از طرف ولی قهری یا قیم، امکان‌پذیر نمی‌باشد ولیکن طرح چنین درخواستی ملازمه با طرح دادخواست تغییر نام و ابطال و اصلاح شناسنامه و اسناد سجلی دارد.